Tradycje, obrzędy, wróżby Wigilijne i Bożonarodzeniowe.

Ani się obejrzeliśmy, a tu już Święta za pasem. Czeka nas znowu „szał” zakupów, wyszukiwania prezentów dla najbliższych, gotowania świątecznych (szczególnie Wigilijnych potraw), sprzątania, ale też czas wspólnego „ubierania” choinki, rodzinnych spotkań przy Wieczerzy Wigilijnej, śpiewania kolęd i dzielenia się opłatkiem, czas ciepła, radości i miłości.

Słowo „wigilia” pochodzi z łaciny i oznacza czuwanie, straż w tradycji chrześcijańskiej natomiast jest to dzień kończący okres adwentu, poprzedzający Boże Narodzenie.
Wigilia dla wielu z nas jest najważniejszym dniem świąt Bożego Narodzenia. A tak naprawdę do dni świątecznych nie należy. Jednak to właśnie w wigilijny wieczór wszyscy zasiadają do najważniejszej kolacji w całym roku. Wigilijna tradycja współcześnie kojarzona jest głównie z dwunastoma potrawami, choinką i prezentami. A przecież posiada długą historię zmieniająca się na przestrzeni lat.

Jakie więc tradycje i obrzędy towarzyszą nam w tym „magicznym” dniu?

W Polsce wigilia weszła na stale do tradycji dopiero w XVIII wieku, Główną jej częścią jest uroczysta kolacja, złożona z postnych potraw. Wieczerza ta ma charakter ściśle rodzinny, ale czasami zapraszamy też znajome osoby, które są samotne. Dawniej, ważnym elementem świątecznego wystroju był podłaźnik – w różnych regionach nazywany również jutką, wiechą, sadem, rajskim lub bożym drzewkiem. Był to czubek iglastego drzewka, gałąź lub słomiana tarcza, przybrana zielonymi gałązkami i udekorowana jabłkami, ozdobami z opłatka lub papieru, złoconymi orzechami itp. Na wsi tę rolę często spełniał po prostu snop zboża również dekorowany jabłkami, orzechami lub innymi ozdobami. Na przełomie XVIII i XIX wieku rolę podłaźników i snopów zboża zaczęła przejmować choinka, która przywędrowała do nas z Niemiec przywieziona przez rodziny ewangelickie oraz mieszczan niemieckiego pochodzenia. Choinki pojawiły się najpierw w domach polskiej inteligencji i mieszczaństwa, a na terenach wiejskich najpierw (przełom XIX i XXw.) w regionach znajdujących się pod silnymi wpływami niemieckimi, czyli na Pomorzu, Śląsku, Warmii i Mazurach. Na terenie Polski centralnej i południowej choinki upowszechniły się dopiero po II wojnie światowej.

Oprócz elementów uroczystego wystroju domu, czy mieszkania do tradycji Wigilijno-Bożonarodzeniowych należą min.:

– Pierwsza Gwiazda – w Polsce wieczerze wigilijna rozpoczynało się, gdy na niebie ukazała się pierwsza gwiazda. Czyniono tak na pamiątkę gwiazdy betlejemskiej, którą ujrzeli Mędrcy ze Wschodu, zwani tez Trzema Królami.
– Wolne miejsce przy stole – to miejsce i nakrycie przeznaczone jest przede wszystkim dla niespodziewanego gościa. Pozostawiając wolne miejsce przy stole pamiętamy również o naszych bliskich, którzy nie mogą świąt spędzić z nami.
– Łamanie się opłatkiem – najważniejszym momentem wieczerzy wigilijnej w Polsce jest zwyczaj łamania się opłatkiem i składanie sobie życzeń na cały kolejny rok.
– Śpiewanie kolęd – nieodłączną częścią wieczoru wigilijnego było i jest wspólne śpiewanie kolęd, których w polskiej tradycji jest bardzo wiele.
– Sianko pod obrusem – jak nakazuje tradycja, siano należy położyć pod białym obrusem. Symbolizuje to narodzenie Jezusa w stajence.
– Choinka – jest symbolem chrześcijańskim, jako „drzewo życia”– ubiera się ją w dniu, w którym wspominamy naszych pierwszych rodziców: Adama i Ewę. Składanie prezentów pod choinką symbolizuje dobroć.
– Szopka – pozwala wyobrazić sobie miejsce narodzenia Jezusa w stajence betlejemskiej.

– Potrawy – potraw powinno być dwanaście. Spróbowanie każdej ma zapewnić szczęście przez cały rok.

Najpopularniejsze polskie potrawy to:
– czerwony barszczyk z uszkami,
– zupa grzybowa,
– karp (ryba) pod różnymi postaciami,
– kutia,
– kluski z makiem,
– kapusta z grochem,
– pierogi z kapustą i grzybami,
– kompot z suszonych owoców.
Nie wszystkie potrawy wigilijne np. te przygotowane z grzybów nadają się dla dzieci i dlatego w następnym artykule postaramy się przedstawić kilka przepisów na wigilijne dania odpowiednie dla naszych milusińskich. W zależności od regionu Polski potrawy Wigilijne są różne.
Wigilia według dawnych wierzeń była również czasem cudów. Według legend działy się tego wieczoru niestworzone rzeczy. Wierzono, że w wigilię zakwita kwiat paproci (tak jak w noc świętojańską), ziemia otwiera się i ukazuje ukryte w niej skarby, kamienie przesuwają się i podskakują z radości, na moment zazieleniają się drzewa, zwierzęta mówią ludzkim głosem i mogą przepowiadać przyszłość itp.
Jak więc widzimy czas Wigilii i Świąt Bożego Narodzenia, to czas szczególny, w którym w naszych domach powinny „królować” radość, miłość, dobroć oraz wspaniała, rodzinna atmosfera wspólnego świętowania.

Wesołych Świąt życzy Zespół BezpieczneDziecko