APEL ŚRODOWISK JĘZYKOWYCH
UCZYĆ JĘZYKA OBCEGO BEZ ĆWICZEŃ? NIEJASNE ZAPISY W USTAWIE CO DO ZASAD SUBWENCJ.
Środowiska działające na rzecz jakości nauczania języków obcych i wydawcy językowi alarmują o negatywnych dla nauczania konsekwencjach mogących powstać wskutek niejasnych i niewłaściwych zapisów w procedowanym w trybie pilnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty. Największym problemem jest rażąco niska dopłata do zeszytów ćwiczeń językowych dla klas szkoły podstawowej i gimnazjum.
30 maja br. Sejm przegłosował projekt nowelizacji ustawy oświatowej i skierował ją do Senatu, który zgodnie z trybem pilnym ma teraz 14 dni na jej rozpatrzenie. W opinii wielu ekspertów tryb pilny spowodował, iż uchwalono przepisy radykalnie obniżające poziom nauczania nowożytnych języków obcych w szkołach państwowych: podstawowych i gimnazjach.
Zgodnie z oczekiwaniami większości rodziców, jedną z najważniejszych umiejętności, jakie powinien posiąść uczeń szkoły podstawowej, obok czytania, pisania i liczenia jest możliwość posługiwania się językiem obcym- najczęściej językiem angielskim. Często pod tym właśnie kątem rodzice poszukują szkół zapewniających jak największą ilość godzin językowych i fachowych, dobrze przygotowanych nauczycieli. Nierzadko z konieczności wydają wysokie kwoty na prywatne lekcje czy dodatkowe kursy w szkołach językowych.
Ten stan rzeczy mogą pogłębić nieprecyzyjne przepisy nowelizowanej ustawy, która gwarantując subwencję na książki do języków obcych na satysfakcjonującym poziomie, niedoszacowuje potrzeb edukacyjnych ani wysokości subwencji dla zeszytów ćwiczeń, niezbędnych w nauczaniu języka obcego.
Wyrównywanie szans – czy wszystkie dzieci będą mogły efektywnie uczyć się języka obcego?
Jednym z celów nowelizowanej ustawy jest równy dostęp do edukacji, na co wskazywał w swoich wyrokach Trybunał Konstytucyjny. Okazuje się jednak, że z uwagi na niedoprecyzowanie kwestii dopłat do zeszytów ćwiczeń, może na tym ucierpieć nauczanie języków obcych, gdyż obecny projekt nie przewiduje możliwości ich dofinansowania przez rodziców, co uniemożliwi wybór podręcznika i ćwiczeń o wysokiej jakości.
Swoje zdanie, o stosunku rodziców do edukacji językowej ich dzieci, wyraziła Elżbieta Piotrowska –Gromniak, Prezes Stowarzyszenia Rodzice w Edukacji.
„Porozumiewanie się w języku obcym jest jedną z kluczowych umiejętności we współczesnym świecie i ważnym atutem absolwentów na rynku pracy. Dlatego rodzice przywiązują dużą wagę do edukacji językowej. Niski poziom nauczania języków w szkołach zmusza rodziców do korzystania z płatnych kursów dostępnych na rynku, które zapewniają efektywną edukację językową potwierdzoną często międzynarodowymi certyfikatami. Wysoka jakość tych kursów wynika ze stosowania nowoczesnych aktywnych metod dydaktycznych, atrakcyjnych podręczników i różnorodnych zasobów edukacyjnych wykorzystywanych przez lektorów. Proponowany sposób finansowania materiałów dydaktycznych, szczególnie ćwiczeń niezbędnych w nauce języka obcego, znacznie uszczupli dostęp uczniów do różnorodnych i atrakcyjnych materiałów co może wpłynąć na obniżenie jakości nauczania języków obcych w szkole. Obawiamy się, że spowoduje to rozwarstwienie wśród uczniów, gdyż nie wszystkich rodziców będzie stać na prywatne lekcje języka poza szkołą.” .
„Doceniamy inicjatywę nowej ustawy, jednak w projekcie dostrzegamy pewne zagrożenia dla jakości nauczania języków obcych w szkołach państwowych. Ustawa zakłada, że tylko w klasach I-III szkoły podstawowej zagwarantowana będzie określona dotacja na podręcznik do języka obcego a w pozostałych etapach edukacji nie będzie wyodrębnionej kwoty. Nasze zdziwienie i niepokój budzi to, że tylko w roku 2014 dotacja będzie przyznana na podręcznik jednoroczny, a w późniejszych latach podręcznik będzie użytkowany przez kilka lat. Oznacza to, że od 2015 roku najmłodsi uczniowie pozbawieni zostaną możliwości wykorzystywania podręcznika do np. rysowania, kolorowania, wyklejania i innych form pracy poza czytaniem i patrzeniem na obrazki (wbrew obowiązującej, nowoczesnej i sprawdzonej na całym świecie metodyce nauczania).”– mówi Jacek Członkowski, Prezes Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Jakości w Nauczaniu Języków Obcych PASE zajmującego się tą problematyką.
Od poziomu klas IV-VI szkoły podstawowej oraz dla poziomu gimnazjalnego nie jest przewidziana wydzielona ustawowa kwota dotacji na podręcznik ani materiały ćwiczeniowe do nauki języka obcego. Obecnie standardem metodycznym jest wykorzystywanie przez uczniów podręcznika i zeszytu ćwiczeń. Przewidziana dotacja w wysokości 25 zł na ćwiczenia do wszystkich przedmiotów (średnio około 3zł na jeden zeszyt ćwiczeń do każdego przedmiotu) w zasadzie wyklucza możliwość zakupu przez szkołę zeszytu ćwiczeń do języka obcego. Co gorsza, według relacji dyrektorów szkół biorących udział w szkoleniu organizowanym przez MEN przed nowym rokiem szkolnym, zapisy odnoszące się do ćwiczeń są dla nich niejasne i różnie interpretowane. Niektórzy dyrektorzy po wspomnianych szkoleniach błędnie twierdzą, że przewidziane dopłaty do ćwiczeń nie obejmują języków obcych -przedstawiciele MEN zapewniają jednak, że dotacja na ćwiczenia obejmuje wszystkie przedmioty obowiązkowe, ujęte w podstawie programowej, czyli języki obce także – podział tej kwoty zależy od Rady Pedagogicznej i dyrektora.
Nauka języków obcych jest we współczesnym świecie niezwykle ważna i rodzice dość powszechnie i chętnie inwestują w edukację językową swoich dzieci, opłacając naukę w szkołach językowych lub na korepetycjach. Należy więc umożliwić rodzicom współdecydowanie w kwestii wyboru podręczników językowych w szkole i np. pozwolić im współfinansować podręczniki i inne materiały edukacyjne lub przewidzieć dopłaty dedykowane materiałom językowym we wszystkich klasach szkoły podstawowej i gimnazjum. Brak wydzielonej dotacji na podręczniki i zeszyty ćwiczeń przy jednoczesnym braku możliwości współfinansowania przez rodziców spowoduje, że pozbawi się uczniów szkół państwowych dostępu do nowoczesnych materiałów edukacyjnych- mówi apel środowiska.
Podobny apel wraz z propozycjami zmiany sposobu kalkulowania dopłat do ćwiczeń dla języków obcych otrzymali podczas prac posłowie podkomisji ds. jakości kształcenia i wychowania, w której miały miejsce prace nad nowelizacją i Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży Sejmu RP. Teraz ustawa ta pozostaje w gestii Senatu i Prezydenta RP.
