Alergie i alergeny – rodzaje, objawy, zapobieganie …

Zaczęła się wiosna, czas w którym przyroda budzi się do życia, wokół nas rozkwitają kolorowe rośliny, zielenieją trawy i drzewa. Jednak dla tych, którzy mają alergię wiosna to czas nasilających się objawów choroby. Alergię możemy nazwać chorobą XXI wieku, chorobą cywilizacyjną, która cały czas się nasila, szczególnie w krajach rozwiniętych. Już co trzeci Europejczyk jest alergikiem. Z każdym dniem odsetek ludzi dotkniętych alergiami wciąż rośnie. Coraz częściej na alergie cierpią dzieci i młodzież, w wielu przypadkach obciążone chorobą od urodzenia. Ponadto większość alergików cierpi na więcej niż jeden rodzaj alergii.

Co to jest alergia?
Słowo „alergia” pochodzi z języka greckiego i oznacza „reagować inaczej”. Alergia jest niewłaściwą, nadmierną reakcją ludzkiego systemu immunologicznego na określone substancje w środowisku, które nazywamy alergenami, i które dla większości ludzi mogą być nieszkodliwe. Organizm alergika traktuje te substancje, jako intruzów i reaguje niewspółmiernie do sytuacji, wywołując niepożądane objawy. Tendencja do wystąpienia alergii jest często dziedziczna. Nawet jeżeli nigdy dotąd nie mieliśmy problemu z alergią, to wcale nie znaczy, że ten problem nas nie dotyczy. Być może nie dotyczy tylko chwilowo – bo alergikiem można zostać w każdej chwili i w każdym wieku. Jak twierdzą naukowcy to my sami sobie fundujemy takie problemy, jak uczulenia. Ze względu na sterylność środowiska, w którym się wychowujemy nasz układ odpornościowy staje się coraz słabszy, bo nie ma na czym ćwiczyć. Z powodu braku innych zagrożeń układ odpornościowy często wyładowuje się waśnie w reakcjach alergicznych.

Rodzaje alergii, objawy oraz alergeny je wywołujące:
Alergeny to substancje, które przez układ odpornościowy organizmu są rozpoznawane jako obce (szkodliwe) i wywołują reakcję alergiczną. Alergenem może być w zasadzie każda substancja, zarówno pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, a także różne proste związki chemiczne, np. rozpuszczalniki czy leki. Najczęściej występującymi rodzajami alergii są:
1. Alergia wziewna, którą powodują alergeny znajdujące się w otaczającym nas powietrzu, dostające się do organizmu poprzez drogi oddechowe wraz z wdychanym powietrzem.
Najczęstsze objawy alergii wziewnej u dzieci:
– katar sienny,
– zatkany nos, kaszel,
– pieczenie, łzawienie, opuchnięcie i zaczerwienienie oczu,
– drapanie w gardle,
– duszności,
– ataki astmy,
– bóle głowy,
– podwyższona temperatura,
– pokrzywka, swędząca wysypka.
Najczęstsze alergeny wziewne:
Alergeny wziewne można podzielić na zewnątrzpochodne i wewnątrzpochodne.
– alergeny zewnątrzpochodne:
– pyłki drzew: brzozy, olchy, leszczyny
– pyłki traw, chwastów i ziół,
– niektóre gatunki pleśni.
– alergeny wewnątrzpochodne (domowe):
– kurz domowy, który zawiera m. in. roztocza,
– włókna różnych materiałów,
– sierść, naskórek, ślina, pot, mocz zwierząt np.: psa, kota, świnki morskiej, myszy, królika,
– pleśń,
– zarodniki grzybów pleśniowych.

2. Alergia skórna – kontaktowa, reakcje uczuleniowe skóry, będące wynikiem bezpośredniego kontaktu organizmu z drażniącą substancją.
Najczęstsze objawy alergii skórnej u dzieci:
– pokrzywka, pojawiająca się miejscowo lub na całym ciele,
– suchość, stan zapalny, pogrubienie skóry,
– atopowe zapalenie skóry,
– obrzęk twarzy lub innych części ciała,
– łuszczenie się skóry,
– wypryski grudkowo-pęcherzykowate,
– zaczerwienie skóry,
– swędzenie – szczególnie po spoceniu skóry.
Najczęstsze alergeny kontaktowe:
– środki piorące i czyszczące,
– kosmetyki,
– biżuteria (chrom, nikiel),
– guma i lateks,
– żywica,
– farby i rozpuszczalniki,
– farby drukarskie (uwaga na książki i gazety),
– substancje chemiczne (np. chlor),
– substancje zapachowe,
– sztuczne tkaniny, np. poliester i akryl.
3. Uczulenie na jad owadów i niektóre leki
Najczęstsze objawy:
– pokrzywki,
– obrzęki twarzy (wokół oczu lub warg),
– obrzęki gardła i języka połączone często z zaburzeniami połykania lub zaburzeniami mowy (chrypka, bezgłos) – jeśli wystąpią należy bezzwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe.
Mogą też wystąpić:
– gorączka,
– bóle mięśni i stawów,
– powiększenie węzłów chłonnych,
– duszności,
– wymioty, nudności lub biegunka,
– bardzo rzadko może wystąpić wstrząs anafilaktyczny.
Najczęściej uczulają:
– antybiotyki (nie tylko penicylina),
– leki przeciwbólowe i przeciwzapalne,
– niektóre leki przeciwpadaczkowe,
– jad pszczoły miodnej,
– jad trzmiela,
– jad osy,
– jad szerszenia.

4. Alergia krzyżowa, u osób mających alergię na pyłki kwiatowe czy kurz, występuje taka sama reakcja uczuleniowa po spożyciu określonych warzyw lub owoców.
Najczęściej występujące alergie krzyżowe:
– pyłki kwiatowe drzew (brzoza, leszczyna, olcha) – jabłka, owoce pestkowe, kiwi, orzechy laskowe, migdały, orzechy arachidowe, ziemniaki, seler, pomidor, papryka i przyprawy (anyżek, curry, pieprz),
– pyłki kwiatowe traw – zboża, owoce pestkowe, seler, pomidor, ziemniaki, soja, groch,
– roztocza kurzu domowego – owoce morza,
– lateks – banany, awokado, kiwi, kasztany.

Co robić, aby zmniejszyć objawy alergii?:
– Przede wszystkim trzeba jak najwcześniej wychwycić pierwsze objawy choroby.
– Starać się wyeliminować z otoczenia jak najwięcej alergenów. I tak np.:
– przy uczuleniu na roztocza i kurz domowy:
– utrzymywać w mieszkaniu temperaturę poniżej 22 stopni C,
– utrzymywać wilgotność ok. 40-45%,
– często wietrzyć sypialnię,
– pozbyć się rezerwuarów kurzu, takich jak: tapicerowane meble, dywany itp.
– zabawki pluszowe przechowywać w foliowych workach, często prać lub mrozić w zamrażarce,
– prać pościel raz w tygodniu w temperaturze powyżej 60 stopni C, a kołdry i poduszki, co 4 do 12 tygodni,
– stosować materace z gąbki, które można latem suszyć na słońcu, a zimą mrozić na dworze
– do usuwania kurzu stosować wilgotne ściereczki
– planować wakacje w górach, gdzie stężenie roztoczy jest niższe.
– przy uczuleniach na pyłki:
– spać przy zamkniętych oknach,
– unikać spacerów w dniach o wysokim stężeniu pyłków,
– nosić okulary przeciwsłoneczne , by ograniczyć kontakt spojówek z alergenami,
– po spacerze należy zmienić ubranie i wykąpać się, aby usunąć ziarna pyłku,
– zostawiać ubrania poza sypialnią,
– nie suszyć ubrań po praniu na dworze,
– unikać jazdy samochodem przy otwartych oknach,
– założyć filtr przeciwpyłkowy w samochodzie,
– unikać prac w ogrodzie,
– kosić trawę przed wytworzeniem się kwiatostanów.
– przy uczuleniach na pleśnie:
– usuwać z otoczenia produkty z widocznym nalotem pleśni,
– utrzymywać niską wilgotność powietrza w pomieszczeniach,
– zapewnić prawidłową wentylację łazienek i kuchni oraz piwnic,
– unikać nawilżaczy powietrza,
– usunąć rośliny doniczkowe,
– unikać kontaktu z drewnem (kominek, choinka),
– jak najszybciej usuwać odpadki kuchenne i łatwo psujące się owoce,
– przechowyanć warzywa w lodówce,
– unikać prac w ogrodzie ( pracy z kompostem, grabienia opadłych liści itp.).
Oczywiście należy pamiętać, że jeżeli którykolwiek z domowników jest alergikiem, to wszyscy musimy podporządkować się tym rygorom. Np. przy uczuleniu na sierść zwierząt domowych, żadne zwierzęta futerkowe nie powinny mieszkać pod jednym dachem z alergikiem dotyczy to m.in. psów, kotów, chomików, królików, świnek morskich. Unikanie alergenów nie zawsze jest możliwe. Prawie zawsze istnieje potrzeba stosowania leków. Pamiętajmy jednak, że leczenie alergii musi być zawsze prowadzone pod kierunkiem doświadczonego lekarza.

 

Zespół BezpieczneDziecko