Czy lapisowanie zębów mlecznych chroni przed próchnicą?

Jeżeli zęby małego dziecka mają ciemne, niemal czarne plamy, najczęściej nie jest to objaw groźnej choroby, lecz zabiegu leczniczego. Zaczernienia powstają w wyniku wytrącenia się srebra na powierzchni zębów objętych zmianami próchnicowymi. To skutek uboczny lapisowania mleczaków. Jaki cel ma ten zabieg? Kiedy należy go przeprowadzić? Czy skutecznie chroni zęby dziecka? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w artykule.

Jak przebiega impregnacja (lapisowanie) zębów?

Lapisowanie polega na pokryciu zębów dziecka roztworem ochronnym soli srebra. Mają one właściwości bakteriobójcze i przyżegające (powodują zasklepianie zmienionych chorobotwórczo tkanek i zapobiegają przenoszeniu patogenów). Nazwa zabiegu pochodzi od komercyjnej nazwy azotanu srebra, czyli lapisu. W bezpośrednim kontakcie pozostawia on na skórze trudne do usunięcia, czarne plamy. Dlatego znany jest pod łacińską nazwą lapis infernalis – kamień piekielny.

Jak przebiega zabieg lapisowania, wyjaśnia specjalista z internetowej hurtowni stomatologicznej Limedic: – Impregnacja jest jednym z niewielu całkowicie bezbolesnych zabiegów stomatologicznych. Ma to kluczowe znaczenie, zważywszy na wiek pacjentów. Stomatolog rozpoczyna zabieg od oczyszczenia zębów szczoteczką nasączoną nadtlenkiem wodoru. Następnie przeciera mleczaki roztworem odkażającym i nanosi na nie azotan srebra. Po wypłukaniu preparatu na zębach powstaje niewidoczna warstwa ochronna. Za to bardzo ostro odznaczają się miejsca zmienione chorobowo: wytrącone srebro zabarwia ogniska próchnicy na czarno.

Impregnacja jest najskuteczniejsza wtedy, gdy zostanie powtórzona trzykrotnie, w odstępach tygodniowych. Kluczowe znaczenie ma też zmiana nawyków żywieniowych (ograniczenie ilości cukru w różnych postaciach) i podwyższona dbałość o higienę jamy ustnej malucha. 

Jakie są najważniejsze zalety i wady lapisowania?

Największą wadą lapisowania jest czarne zabarwienie szkliwa. Istnieje alternatywa dla azotanu srebra: można pokryć zęby mleczne 30-50% roztworem chlorku cynku. To tzw. lapisowanie na biało. Zabieg, zgodnie z nazwą, nie pozostawia na zębach nieestetycznych przebarwień. Jednak praktyka pokazuje, że jest on znacznie mniej skuteczny od zastosowania soli srebra. Wybór preparatu zależy od stanu uzębienia – przy zaawansowanych zmianach chorobowych liczy się przede wszystkim skuteczność, a estetyka schodzi na dalszy plan.

Obniżoną estetykę uśmiechu równoważą liczne zalety lapisowania:

• zahamowanie postępów próchnicy – lapisowanie nie usuwa zmian chorobowych, lecz zapobiega ich rozprzestrzenianiu się,
• ocalenie zębów bez stosowania wypełnień – impregnacja pozwala uratować zęby, które nie nadają się do tradycyjnego leczenia ze względu na zbyt duże ubytki (zachodzi ryzyko, że nie utrzymałyby się w nich wypełnienia stomatologiczne) – do tak dalekiej destrukcji tkanek zęba dochodzi przy próchnicy butelkowej (kwitnącej), która jest częsta u dzieci zasypiających przy karmieniu ze smoczkiem w ustach,
• łatwość przeprowadzenia zabiegu – lapisowanie trwa zaledwie kilka minut, co znacznie ułatwia pracę stomatologowi i zmniejsza dyskomfort małego pacjenta – oszczędza dziecku borowania i konieczności długotrwałego pozostawania w bezruchu.

Dlaczego konieczne jest leczenie mleczaków?

Lapisowanie jest jednym ze skuteczniejszych sposobów ograniczania skutków zmian chorobowych w pierwszych zębach dziecka. To niezwykle ważna funkcja, bo – wbrew obiegowym stereotypom – należy szczególnie dbać o higienę i zdrowie zębów mlecznych. Choć okres ich użytkowania nie jest długi, to mają bezpośredni wpływ na jakość stałego uzębienia. Powody, które nakazują dbać o mleczaki, powinien poznać każdy opiekun dzieci:

• kształtowanie kości – zdrowe zęby mleczne wpływają bezpośrednio na prawidłowe wykształcenie się kości szczęki i żuchwy, co jest niezbędnym warunkiem właściwego ułożenia zębów stałych,
• zapobieganie ubytkom – niezwykle ważne jest pełne uzębienie u malucha: ubytki powodują poważne problemy z przyjmowaniem i rozdrabnianiem pokarmu, co skutkuje zaburzeniami trawienia,
• ograniczenie emisji patogenów – zatrzymanie rozwoju próchnicy zapobiega roznoszeniu się bakterii chorobotwórczych po organizmie dziecka.

Zadbaj o zdrowe i mocne zęby mleczne dziecka. Tylko w ten sposób zapewnisz prawidłowy rozwój stałego uzębienia. Pierwszą w życiu wizytę u stomatologa warto umówić niezwłocznie po wyrżnięciu się pierwszego mleczaka. Konsultacja ze specjalistą pozwala uniknąć wielu błędów żywieniowych i nieprawidłowości związanych z niedostateczną higieną jamy ustnej.