Wszawica: przyczyny, zarażanie, leczenie, zapobieganie

Rozpoczyna się rok szkolny i znów nasze dzieci będą bardziej narażone na zarażenie się wszawicą. Więcej kontaktów z innymi dziećmi, zabawy włosami, wymienianie się ozdobami do włosów itp. powodują większe niebezpieczeństwo zarażenia się tymi pasożytami.

Jeszcze niedawno wszawica była kojarzona z brudem, brakiem higieny, ubóstwem i zaniedbaniem dzieci. Tak nie jest, w przypadku wszawicy nie ma znaczenia status społeczny, czy dbałość o higienę osobistą. Wszawicą można się zarazić wszędzie gdzie ma się kontakt z drugim człowiekiem, dlatego też nie można traktować tej choroby jako tabu i choroby wstydliwej.

Wesz głowowa jest owadem wielkości 2-4,7mm, silnie spłaszczonym grzbieto-brzusznie, jej tułów jest dwukrotnie dłuższy od głowy, ma trzy pary nóg i odwłok segmentowany w kształcie owalu. Samica składa ok. stu jaj zwanych gnidami przymocowanych u nasady włosa. Wszy nie latają i nie skaczą przenoszą się tylko pełzając. Bez pożywienia na meblach czy pościeli przeżywają do 48 godzin.

Jak następuje zarażenie wszawicą?

Wesz głowowa przenosi się przez bezpośredni kontakt z chorą osobą lub jej rzeczami osobistymi. Przebywanie w dużych skupiskach ludzkich (a takim jest szkoła, przedszkole), nie zachowywanie dystansu, stykanie się głowami, przytulanie, wspólne używanie grzebieni, szczotek, ręczników, czapek, ozdób do włosów to idealne warunki do przenoszenia się wszy. Wszawicą można zarazić się w każdym wieku, ale najbardziej narażone na zarażenie są dzieci.

Jakie są objawy wszawicy?

Wszy są pasożytami żywiącymi się krwią człowieka żyjącymi tylko na owłosionej części skóry.Najbardziej charakterystycznym objawem jest swędzenie skóry głowy i czerwone plamki na karku (jak po ugryzieniu komara). W miejscu ukąszenia powstaje niewielkie zgrubienie, które swędzi i piecze. Wszy występują najczęściej za uszami i z tyłu głowy tuż nad karkiem. Dorosłe wszy są widoczne gołym okiem, przypominają wyglądem ziarna sezamu, jaja (gnidy) umiejscowione są u nasady włosa, przypominają łupież, ale w przeciwieństwie do niego trudno je usunąć.

Jak leczyć wszawicę?

Istnieje wiele preparatów przeciwko wszawicy. Mają one postać szamponów, płynów, pianek lub aerozoli i są dostępne w aptekach bez recepty. Mogą zawierać w swoim składzie : permetrynę, dimetikon, cyklometikon lub mieszaninę nalewek roślinnych z kwasem octowym. Często w składzie tych preparatów występuje środek ułatwiający wyczesywanie martwych gnid przytwierdzonych do nasady włosów. Obecnie pojawiły się również środki na bazie olejków eterycznych, które można stosować profilaktycznie w celu ochrony przed zarażeniem i rozprzestrzenianiem się choroby. Przy wyborze preparatu na wszy szczególną uwagę należy zwrócić na to dla jakiej grupy wiekowej przeznaczony jest preparat. Niektórych preparatów nie wolno stosować np. u małych dzieci czy kobiet w ciąży lub karmiących piersią. Należy dokładnie przeczytać zalecenia dotyczące aplikacji preparatu, jego ilości, czasu pozostawienia na włosach i powtarzania zabiegów.Po zastosowaniu preparatu zabijającego wszy włosy należy wyczesywać gęstym grzebieniem pasmo po paśmie w celu pozbycia się martwych wszy oraz gnid. Pozostawienie gnid grozi nawrotem wszawicy. Bardzo ważne jest aby kurację przeprowadzić u wszystkich zarażonych – w domu należy skontrolować wszystkich domowników, jeśli dziecko zaraziło się w szkole lub przedszkolu należy zawiadomić wychowawcę – takie postępowanie pomoże zminimalizować ryzyko powtórnego zarażenia. Nie należy wstydzić się tego, że nasze dziecko ma wszawicę gdyż jak pisałem na wstępie nie jest to choroba wstydliwa i może dotknąć każdego. Kolejnymi krokami, które mają na celu zapobieganie nawrotom i rozprzestrzenianiu się wszawicy są generalne porządki. Ubrania, pościel, ręczniki, koce należy wyprać w temperaturze 60 stopni a następnie jeśli to możliwe wyprasować gorącym żelazkiem. Rzeczy, których nie można wyprać, a z którymi osoba zarażona miała bezpośredni kontakt zaleca się umieścić w szczelnym foliowym worku na okres 14 dni, tak aby przed ich ponownym użyciem minął cały cykl rozmnażania wszy. Grzebienie, szczotki, gumki do włosów najlepiej wyrzucić. Należy również dokładnie odkurzyć meble, dywany, a nawet fotele w samochodzie.

Jak zapobiegać wszawicy?

Nie ma uniwersalnego sposobu, który mógłby zabezpieczyć przed wszami. Istnieją metody wczesnego wykrywania ich obecności umożliwiające szybką eliminację zakażenia, a tym samym ograniczenie dalszego jego rozprzestrzeniania.Najprostsza i szczególnie ważna jest systematyczna kontrola czystości głowy szczególnie tyłu karku i za uszami przy dobrym oświetleniu. Codzienne, częste czesanie włosów gęstym grzebieniem lub szczotką.Upinanie lub związywanie włosów w sytuacjach narażania się na bliski kontakt z innymi osobami (treningi sportowe, zajęcia edukacyjne). Częste mycie włosów, przestrzeganie zasad higieny (własne przyrządy do higieny osobistej – szczotki, grzebienie, spinki) utrudniają zarażenie się pasożytami. Należy uczulić nasze dziecko, by nie pożyczało innym grzebienia, gumki do włosów, czapki itp.Częste mycie i kontrolowanie głowy dziecka (2 razy w tygodniu) z jednej strony jest dobrym nawykiem ze względu na higienę osobistą, a z drugiej strony pozwoli szybko zauważyć zakażenie.

Zespół BezpieczneDziecko